Калі расцвітуць чорныя ружы [Кацярына Мядзведзева] (fb2) читать постранично, страница - 3

парафіну, — гэта толькі расцягне завяданне на некалькі дзён.

— Шкада небарак, — сказала неяк Ліза, падмятаючы кучу пялёсткаў і лісця з падлогі.

— Каго? — безуважна спытаў садоўнік. Ён праглядаў каталог і не хацеў марнаваць час на балбатню з прыбіральшчыцай.

— Кветкі. Мы губім іх дарма.

— Гэта жыццё, — па-філасофску вымавіў Валянцін.

— Гэта дурасць, — запярэчыла Ліза. — Больш я не зрэжу ніводнай кветкі. Вось так!

Садоўнік паціснуў плячыма. Цяпер яго хвалявала толькі адно: якія выпісаць гладыёлусы — гафраваныя ласосева-ружовыя ці складкаватыя каштанавыя. Цыбуліны каштавалі вельмі дорага, а крама зусім не прыносіла прыбытку.

Ліза выканала абяцанне. Яна выкінула завялыя кветкі, а новыя больш не зразала. Крама стаяла чыстая і задуменная, без адзінага бутончыка. Наверсе ў сваім кабінеце садоўнік летуценна маляваў на палях каталога мечападобнае лісце гладыёлусаў. Густаў блукаў па садзе, раскладваючы атручаныя прынады для мядзведак. А Ліза чытала за прылаўкам кулінарную кнігу, прыдумляючы вячэру. І раптам, упершыню за тыдзень, дзынкнуў званочак і ў краму ўвайшла бабулька. Яна зірнула на пустыя вазы, на Лізу з кніжкай, паправіла акуляры.

— Мне б букецік, дзетачка. Напэўна, я сослепу адрасам памылілася?

— Хадземце, — Ліза ўзяла бабульку пад локаць і павяла туды, дзе раслі кветкі.

Задаволеная пакупніца сышла з ахапкам блакітных рамонкаў, і ў касе бразнула манетка.

На другі дзень краму наведалі ўжо тры бабулькі.

— Мы ідзём да ўнучкі на вяселле, мілачка. Кажуць, у вашай краме самыя свежыя кветкі, адразу з саду?

На трэці дзень з'явіліся пяць бабулек, трое закаханых маладых людзей і сямейная пара ў гадах. Усе яны і слухаць не хацелі пра тое, што кветкі трэба зразаць досвіткам ці па вячэрняй расе. Букет быў патрэбны неадкладна, цяпер, у гэтую ж хвіліну, прычым выбраны ўласнаручна. Хтосьці нават прынёс свае нажніцы. Што было рабіць? Ліза ўсміхалася, адкладала кніжку, зноў і зноў расчыняла заднія дзверы. Яна яшчэ не падазравала, што гэта толькі пачатак, што хутка чытаць ды і кулінарыць не будзе калі.

Ля крамы, як звычайна, спыніўся ровар паштара, і Ліза атрымала чарговую доўгачаканую бандэроль з насеннем і цыбулінамі. Больш за ўсё на свеце Валянцін любіў кветкі і шкадаваў толькі пра тое, што яго калекцыя такая сціплая. Штогод ён выпісваў з-за мяжы новыя віды і гатункі. Праціраліся дзіркі на локцях сурдута, палі капелюша ператвараліся ў лахманы, затое ў садзе раскрывала свае густыя парасонікі блакітная цыбуля, калыхаліся на ветрыку высокія каны адцення слановай косткі ды цудоўныя барадатыя гваздзікі, да самых замаразкаў багата квітнелі цёмна-сінія геліятропы, а садоўнік расхаджваў паміж імі, дымеў люлькай і пачуваў сябе цалкам шчаслівым.

Гэтым разам пошту разбіралі адразу за прылаўкам.

— Астыльба, колхікум, птушкамлечнік... Так, а гэта што? — здзіўлена прамармытаў Валянцін, разглядаючы надпіс на чарговай этыкетцы. — «Кветка чароўная. Колеру і прыгажосці та­кой жа, як вашы думкі». Што за дурныя жарты?!

Пакуначак паляцеў у кошык для смецця, бо садоўнік не верыў у цуды.

Увечары Ліза спальвала ў каміне непатрэбныя паперкі, і ёй на вочы трапіўся выкінуты паку­начак. Усярэдзіне шамацела насенне.

— Розыгрыш, вядома, — усміхнулася яна, — але штосьці ж з гэтага насення ды прарасце?

З цікаўнасці яна пасадзіла адно семечка ў збанок на падаконніку свайго пакоя.

— Жыві, малыш. І кім бы ты ні быў, я табе радая.

Раніцой Ліза прачнулася ад дзіўнага водару. Паднялася — і ахнула: у збанку палымнела кветка. Яе авальныя пялёсткі то складаліся, то раскрываліся, як крылы матылька, і нагадвалі агеньчык, запалены ў глухую поўнач. Ліза, не верачы сваім вачам, падышла да акна, і крылцы адразу пацягнуліся да яе.

— Розыгрыш? — прагаварыла яна.

Валянцін, пабачыўшы гэты цуд, схапіўся за кнігі. Дзіўная справа — кветка не падыходзіла ні да бабовых, ні да крыжакветных, а ўжо ад лілеякветных адрознівалася, як неба ад зямлі. Такія ўнікальныя чашалісцікі, дзіўнай формы кветканос і незвычайна яркая афарбоўка не знайшліся ў ніводным даведніку!

— У цябе прыгожыя думкі, — сказаў Густаў Лізе.

— Лухта, — чмыхнуў садоўнік. — Ну што вы як дзеці?!

— Але кветка вырасла з семечка за ноч! — выклікнула Ліза. — Я цябе не падманваю!

— Добра, правядзём эксперымент, — саступіў Валянцін. — Увечары пасадзім па семечку. Станем старанна думаць і ўяўляць сабе тое, што жадаем убачыць. А заўтра паглядзім на вынік.

Так і зрабілі.

Раніцой Ліза першая спусцілася ў краму, дзе на прылаўку стаялі ў радок тры разнамасныя пасудзіны з зямлёй. У Лізіным трэснутым кубку расла беласнежная кветка. Пялёсткі яе завіваліся на краях, як быццам з вечара іх накруцілі на