I чую я голас...: выбраныя вершы, 1954-2008 [Ніл Гілевіч] (fb2) читать постранично, страница - 3

- I чую я голас...: выбраныя вершы, 1954-2008 227 Кб скачать: (fb2) - (исправленную) читать: (полностью) - (постранично) - Ніл Гілевіч

[Настройки текста] [Cбросить фильтры]

Над лесам зорка першая ўзышла

І так прыгожа вейкі развяла,

Што я, знямеўшы, перад ёй спыніўся —

Уражлівы да незямных дзівос —

І ўсё глядзеў і не адводзіў воч.

Яна свяцілася нязвыкла блізка —

Над цішынёю восені бязлістай,

Над моракам таемных дум маіх.

І менавіта ў той шчаслівы міг,

Калі я моўчкі на красу маліўся —

Ад зоркі промень адляцеў і ўпіўся

Глыбока ў грудзі мне,

Няйначай дзіда,

І аж да сэрца вастрыём дастаў.

Я закрычаў спярша ад болю дзіка,

А потым, зубы сцяўшы, тузаць стаў,

Цягнуць, ірваць што сілы ў дзве рукі,

Але было яго нялёгка вырваць,

І я варочаў промень у бакі,

Каб расхістаць яго ў грудзях, як кол,

Забіты моцна абухом у дол.

Калі ж усё-такі рыўком імклівым

Нарэшце выцягнуў — шпурнуў наўзбоч

І... прабудзіўся.

За акном маўклівым

Яшчэ цямнейшай мне здалася ноч.

1969

* * *

Як сумна-тужліва зязюля кукуе ў бары,

На познім змярканні, насупраць мядункавай ночы

Адкуль гэта жальба — у розгар маёвай пары?

Адкуль гэты смутак — такі непрытворна сірочы?

Вячэрайце ў хаце, а я пастаю на двары,

Па мне турбавацца не трэба — гуляйце шчасліва.

Павінен жа нехта паслухаць, як сумна-тужліва

Зязюля кукуе на познім змярканні ў бары.

1970

Зона купання

За ўзмахам узмах — толькі пырскі ўбакі,

Як сонца жывыя асколкі.

Наперад, васпане! Смялей за буйкі!

Ні страху, ні стомы — ніколькі.

Якісь незнаёмы вар'яцкі азарт,

Якаясь нязнаная радасць.

І думкі няма азірнуцца назад —

На тлумнага пляжа стракатасць.

Як хораша хвалі сячы-разграбаць,

Што весела мкнуць без атхлання!

І раптам — сярдзіты агучаны бас:

— Вярніцеся ў зону купання!

Адразу не цямлю: няўжо гэта мне?

Плыўцом жа быў добрым калісь я!

— Гэй, там, за буйкамі! Ты чуеш ці не?

У зону купання вярніся!..

«Чаго ён дзярэцца? Малы я, ці што?

А йдзі ты, таварыш, да д'ябла!

Не шныраць акулы. Не блізіцца шторм...»

І зноў я махаю заядла.

Тады загрымела маторка, як гром,

І побач крутнулася гнеўна.

— Ну, што ты — аглух тут?

Вось з'еджу вяслом —

Дык зробішся чуйным, напэўна!..

Дзяцюк на дзяжурстве: парадак яму

Дарожай майго парывання.

Я ўсё разумею i моўчкі таму

Вяртаюся ў зону купання.

Там дзеці з кругамі таўкуцца гурмой,

Бабулі пыхцяць на матрасах...

Хоць мелка, хоць брудна — затое спакой:

Не страшна ніякая трасца!

1970

Занадта сярдзітаму крытыку

Не хавай мяне, браток, жывога,

Пачакай, паспееш пахаваць.

Мне зрабіць яшчэ патрэбна многа,

Шмат яшчэ дзе трэба пабываць.

Я не ўсіх яшчэ са шчырай песняй

Абышоў і павітаў сяброў,

І не ўсім яшчэ паклон адвесіў

За дабро, за хлеб і за любоў.

Я не ўсё яшчэ раздаў, што маю:

Я збіраў свой скарб дзесяткі год

І ў труну з ім легчы не жадаю —

Марнатраўцам назаве народ.

Дый чаго табе ўжо так спяшацца?

Я ж адсюль нікуды не збягу.

Ці баішся: як бы не застацца

Перад чалавецтвам у даўгу?..

У паэтаў — нават несмяротных —

На планеце не салодкі лес.

Дык нашто ж ты, мой каханы-родны,

Адчапіў аглоблю ад калёс?

1971

* * *

Як цяжка,

Як душна

Ад фальшу і бруду!

Душа — як на катарзе,

Хоць i не ў ссылцы.

І бачу —

Па злобнай чыноўнай

Ухмылцы, —

Што катаргі гэтай

Я век не адбуду.

1971

* * *

У гэты век, што адвучыў маўчаць,

У кожным абудзіўшы сверб размовы,

Я веру у нясказаныя словы,

Якім, магчыма, і не прагучаць.

Дзівак, наіўны, смешны, як дзіця,

Я веру ў іх, як веруючы — ў догмы.

І гэтай веры хопіць мне надоўга.

Ва ўсякім разе — да канца жыцця.

1972

* * *