Вход в систему

Что такое OpenID?

Тарасова доля [Янка Купала] (fb2) читать постранично

- Тарасова доля 22 Кб скачать: (fb2) - (исправленную)  читать: (полностью) - (постранично) - Янка Купала

 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

Янка Купала Тарасова доля

Памяці Тараса Шаўчэнкі


I

Ходзіць гоман па Ўкраіне
          У святочных шатах...
Гаманіць Дняпро са стэпам
          Аб вялікім святу.
Тую долю, што калісьці
          Тарас напрарочыў, -
Тую долю чуюць вушы,
          Бачаць ясны вочы.
Тая воля, на якую
          Тарас спадзяваўся,
Загуляла ў буйным стэпе,
          Сонцам абвілася.
Тое шчасце, аб якім так
          Тарас вечна марыў,
У народзе на свабодзе
          З Крамля гаспадарыць.
Добрым словам памінае
          Вялікага сына
Украіна маладая,
          Вольная Ўкраіна.

II

Як раджала яго маці, -
          Не свяцілі зоры,
Зубы скаліла няволя,
          Хахатала гора.
Песень радасных, вясёлых
          Над яго калыскай
Не спявалі маладухі
          Ні здалёк, ні зблізку,
А як вырас, як падняўся,
          На свае стаў ногі,
Следам - паншчына, батрацтва,
          Панскія парогі.
Крукам гнуўся перад панам,
          Уздыхаў нясмела,
Катавалі батагамі
          Юнацкае цела.
Энгельгарты, Энгельгарты!
          Ўжо вам не паўстаці, -
Адамсціла Украіна
          За дзяцей і маці.

III

А было ў тыя часіны
          Цёмна, бы ў магіле,
Людзі гінулі, як мухі,
          Ці, як здань, блудзілі.
Ні святла таго, ні ўсмешкі
          Хоць бы на хвіліну, -
Ночка хутала Ўкраіну,
          Ці ж толькі Ўкраіну?!
І скрыпелі, і бразджэлі
          Ланцугі наўкола,
Панства людам гандлявала,
          Як нямой жывёлай.
Прадавала і мяняла,
          Ў карты прайгравала,
Крыві, слёзам канца-меры
          Бядняцтва не знала.
Гэткай катаргі і мукі
          Пяром не апішаш.
Прамінула. Толькі думку
          Успамін калыша.

IV

Нарадзіўся на свет белы
          І Тарас у путах,
А нялёгка, ой, браточкі,
          Змалку быць закутым!
Я таксама нарадзіўся
          Ў ланцугах пад царам.
Спапяліў бы ту часіну,
          Каб я мог, пажарам!
Прайшлі годы. Тарас вырас,
          Як таполя ў полі.
Выкуплялі добры людзі
          Тараса з няволі.
Як браў грошы пан вяльможны
          Рукою паганай,
Кроў блішчэла на дукатах,
          Кроў людзей скаваных.
Кроў скаваных бацькі, маці,
          Скованага сына,
Кроў блішчэла на дукатах
          Скутае Ўкраіны.

V

Па гасцінцы беларускім,
          Ў Пецярбург з Варшавы,
За карэтаю за панскай
          Пхнецца хлопец жвавы.
Гэта йдзе Тарас-нявольнік,
          Служка ясне-пана,
Пан у золаце. Ён бедны,
          Босы, абарваны.
Беларускія бярозы
          Абапал гасцінца
Калыхалі думкі шумам
          Хлапчуку-ўкраінцу.
Бор шумеў яму над вухам,
          Булькалі крыніцы, -
Маладому, дасціпному
          Было чым дзівіцца.
Бачыў ўбогія хаціны,
          Крытыя саломай,
Людзей бачыў паднявольных,
          Што і ў сябе дома.

VI

Чаму ў сэрцы беларускім
          Песня Тарасова
Адгукнулася, запела
          Зразумелым словам?
Чаму вецер з Украіны
          З думкаю крылатай
Далятаў да Беларусі
          І шумеў над хатай?
Бо йшла доля беларуса
          З доляй украінца
Адналькова - ў поце, ў слёзах,
          Церневым гасцінцам.
Бо згіналі адналькова,
          Змалку да сканання,
Шыі ў