Ангоній і Клеапатра: Трагедыя. З англ. /[Пер., прадм. і заўв. Ю. Гаўрука; Маст. Ю. Зайцаў].— Мн.: Маст. літ., 1982.— 198 с., іл.
Трагедыя «Антоній і Клеапатра» напісана Шэкспірам прыкладна ў 1607 годзе пасля «Караля Ліра» і «Макбета». Асобна не выдавалася, надрукавана ўпершыню ў зборы твораў 1623 года. Матэрыялам для п'есы (сюжэт, падзеі, быт) паслужылі «Жыццеапісанні» грэчаскага гісторыка канца першага і пачатку другога стагоддзя нашай эры Плутарха ў англійскім перакладзе Норта (першае выданне — 1578, другое— 1595).
Рэдактар Н. I. Тулупава
Мастацкі рэдактар В. П. Жыжэнка.
Тэхнічны рэдактар Г. Г. Федарук
Карэктар К. А. Крукоўская
Пераклад зроблены з выдання:
W. Shakespeare — Tragedies, vol. 3, London — Toronto Published by J. M. Dent, 1936.
АДНА З ЛЕПШЫХ
Вялікі знаўца чалавечай душы драматург Шэкспір тэму кахання закранаў у сваіх творах часта і ў розных аспектах, але, мабыць, з асаблівай вастрынёй і глыбінёй раскрыў яе ў трагедыях «Рамэо і Джульета» і «Антоній і Клеапатра». Гэтыя дзве трагедыі — ранняя «Рамэо і Джульета» і позняя «Антоній і Клеапатра» — з'яўляюцца як бы полюсамі шэкспіраўскай распрацоўкі тэмы кахання. Каханне юных Рамэо і Джульеты ўспыхнула адразу і зблізіла іх з неадольнай сілай, і парваць іх адзінства магла толькі смерць. Жыццярадаснасць, светлы каларыт гэтай трагедыі, хараство і выключная шчырасць пачуццяў маладой пары, узнятыя на ўзровень ідэалу, даюць нам прыклад непарушнай вернасці. Рамэо і Джульета паміраюць героямі, нічым не запляміўшы свайго жыцця. Трагедыя «Антоній і Клеапатра», напісаная на гістарычны сюжэт, з рэальнымі людзьмі і падзеямі, паказвае сувязь асоб немаладых — праслаўленага рымскага палкаводца Марка Антонія і егіпецкую царыцу Клеапатру, якія бралі ад жыцця ўсё, што хацелі, асалоду і роскаш, і ў каханні знаходзілі вяршыню шчасця. Каханне ў іх пакутлівае, супярэчлівае, розум змагаецца з пачуццём, але апошняе ўрэшце перамагае. Жыццялюбы, яны праклінаюць лёс, шукаюць сабе ратунку і, калі ўсе спосабы абароны вычарпаны, забіваюць сябе. Іх смерць не выпадковая, і ў гэтым яе павучальнасць. Падзеі, разгорнутыя ў трагедыі, прыпадаюць на другую палову першага стагоддзя да нашай эры, на перыяд станаўлення Рымскай імперыі, перыяд бурны, багаты калізіямі. Такою ж багатаю на калізіі з'яўляецца і гэта адна з лепшых шэкспіраўскіх трагедый. Прытрымліваючыся ў асноўным «Жыццеапісанняў» гісторыка Плутарха, Шэкспір ускладніў і ўдасканаліў характары дзейных асоб, зрабіў іх жывымі, канкрэтнымі, надаў ім значнасць, а іх мове паэтычнае гучанне. Яркая вобразнасць, цікавыя думкі, вострыя маральна-этычныя праблемы, закранутыя ў трагедыі «Антоній і Клеапатра», робяць гэты твор актуальным і зараз. Ён не сыходзіць са сцэны, а яго філасофская сутнасць ужо некалькі стагоддзяў узрушвае чалавецтва.
Ю. Гаўрук
АСОБЫ:
Марк Антоній[1], Актавій Цэзар[2], Марк Эмілій Лепід[3] } трыумвіры.
Секст Пампей[4].
Даміцый Энабарб, Венцідзій, Эрос, Скар, Дэркет, Дземетрый, Філон } прыхільнікі Антонія.
Мецэнат[5].
Агрыпа, Далабела, Пракулей, Тырэн, Гал } прыхільнікі Цэзара.
Менас, Менекрат, Варый } прыхільнікі Пампея.
Таўр — палкаводзец Цэзара.
Канідзій — палкаводзец Антонія.
Сілій — военачальнік у войску Венцідзія.
Еўфроній — Антоніеў пасол да Цэзара.
Алексас, Мардзіян (еўнух), Дыямед } прыбліжаныя Сялеўк Клеапатры.
Вяшчун.
Селянін.
Клеапатра[6] — царыца Егіпта.
Актавія[7] — сястра Цэзара і жонка Антонія.
Харміяна, Iрада } прыслужніцы Клеапатры.
Военачальнікі, салдаты, ганцы, прыдворныя і слугі.
Падзеі адбываюцца ў розных мясцінах Рымскай імперыі.
АКТ ПЕРШЫ
СЦЭНА 1
Александрыя. Зала ў палацы Клеапатры. Уваходзяць Дземетрый і Філон.
Філон
Наш палкаводзец проста ашалеў!
Раней, як Марс, у панцыры бліскучым
На войска кідаў позірк агнявы,
Цяпер пяшчотным вокам паглядае
Ў цыганскі твар. I сэрца, што браню
Ў разгары бітвы рваць было гатова,
Размякла, страціла былы свой гарт
I служыць апахалам, каб астуджваць
Запал распусніцы. Зважай, глядзі!
Яны ідуць...
Трубы. Уваходзяць Антоній і Клеапатра са світай.Еўнух і абмахваюць Клеапатру апахаламі.
Последние комментарии
4 часов 35 минут назад
4 часов 55 минут назад
5 часов 20 минут назад
5 часов 24 минут назад
14 часов 54 минут назад
14 часов 58 минут назад