Адклікаюцца рэхам гады [Аўгіння Кавалюк] (fb2) читать постранично

- Адклікаюцца рэхам гады 134 Кб скачать: (fb2) - (исправленную)  читать: (полностью) - (постранично) - Аўгіння Кавалюк

 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

Аўгіння Кавалюк Адклікаюцца рэхам гады


© Камунікат.org


Уступнае слова


Аўгіння Кавалюк — аўтар, вядомы беларускаму чытачу сваімі паэтычнымі зборнікамі «Белае дзіва», «Маўклівыя скарбы», «Кропля бурштыну», «Імгненняў след». Пісала Аўгіння Кавалюк вершы і дзяўчынкай, і студэнткай Гродзенскага педагагічнага інстытута, і падчас доўгай настаўніцкай працы ў Рызе, а з 1987 года ў Ленінградзе. Выкладала Аўгіння Кавалюк паэтычнае майстэрства ў літаратурнай студыі падлеткаў у Ленінградзе (С.-Пецярбургу), падрыхтавала выдадзеныя там тры зборнікі паэзіі сваіх выхаванцаў.

А. Кавалюк — актыўная ўдзельніца грамадскага жыцця беларусаў С.-Пецярбурга, неаднойчы выступала на літаратурных вечарынах і Беларускага грамадска-культурнага таварыства С.-Пецярбурга, і літаратурнага саюза пісьменнікаў «Міжнацыянальны Пецярбург», адной з заснавальнікаў якога яна з'яўляецца. Перакладала на рускую мову вершы башкірскіх паэтаў горада, што ўвайшлі ў зборнікі, выдадзеныя гэтым саюзам.

Для вершаў Аўгінні Кавалюк характэрныя разуменне душы чалавека, ягонага настрою, пачуццяў кахання і мацярынства, любові да дзяцей.

Гэты зборнік вершаў складаецца з некалькіх раздзелаў. Адкрывае яго вянок санетаў «Слова жанчыны да Айчыны». Ён (як і наступныя раздзелы «Споведзь» і «Вяртанне») прысвечаны роднай Беларусі, зякой паэтку звязвае непарушная повязь.

Філасофскім пытанням прысвечаны і наступныя раздзелы зборніка: «Роздум», «Роднасць» і «Надзея». Усе вершы прасякнуты глыбокім лірызмам.

У мяне няма сумніву ў тым, што і прапанаваныя ўвазе чытача вершы Аўгінні Кавалюк дазволяць яму лепей ацаніць характэрныя для іхняга разумення думы паэткі, яе пачуцця, настрою і неадрыўнасці лёсу аўтара ад роднага краю, якому яны па сутнасці і прысвечаны.

Роздум аўтара над агульначалавечымі каштоўнас цямі і спрадвечнымі пытаннямі чалавека, якія ён задае сабе, адлюстроўваюць спеласць лірычных думак Аўгінні Кавалюк.


Слова жанчыны да Айчыны


Здалёку бачыцца ярчэй

Мая зямля, мая Айчына


1
Не папракай мяне, Айчына,
Па хвалях я бягу адна.
Слядоў шчаслівых не лічыла,
Пакутных — выпіла спаўна.
Не можа быць пакут бясконцых —
Жыццё мяняецца і свет.
Бягу туды, дзе многа сонца,
Тых змен хачу спазнаць сакрэт.
Бягу да роднай Беларусі —
Тым і жыву, і ганаруся,
Душы, Айчына, не парань!
Туман мне засцілае вочы,
А сэрца ўсё мацней стукоча...
Ты мачыхаю мне не стань!
2
Ты мачыхаю мне не стань:
З табой былі і будуць мары,
Лепш на сваю бяглянку глянь —
Маршчынкі заляглі на твары.
Глыбокія — змяняюць твар,
Душу маю — змяніць не могуць,
Душа, бы паланянка мар,
Мяне вяртае на дарогу.
Так бегчы можна толькі ў сне —
Тады, як цешышся вясне,
Шукаеш першацвет вачыма.
Ах, любы, родны, ціхі кут —
Прытулак шчасця і пакут,
Гадоў нямала за плячыма.
3
Гадоў нямала за плячыма.
Зусім адвыкла ад прынук.
Жыццё ўсё ж нечаму вучыла:
Галоўнае — жыць з працы рук.
Чароўнай мовы не забыла,
На ёй спявала, як магла.
І тое, што найбольш цаніла,
Дзеля нашчадкаў берагла.
А як пражыць без мовы роднай —
Сваёй, жывой, высакароднай,
Як абысці гнілую твань?
Любы народ без роднай мовы,
Бы конь кульгавы без падковы.
Агулам ты ўсяго не гань.
4
Агулам ты ўсяго не гань:
Не кожны можа ладзіць з часам,
Час высвятляе тую грань,
Якую успрымаем разам.
Святую спадчыну сваю,
Людскіх знаходак прыгажосць
Душою людзі пазнаюць —
Пакуль у ёй сумленне ёсць.
Ў душу глядзі, не памыліся,
Мы ад цябе не адракліся,
Імкнёмся да глыбіняў мора.
Вучыся дбаць аб нашым лёсе,
Каб нам хоць крыху лепш жылося, —
Ты ж — абаронца і апора.
5
Ты ж — абаронца і апора,
На лёс не будзем наракаць:
Той час меў асаблівы нораў,
Яго дарэмна папракаць.
Ні да кацапаў, ні да ляхаў
Ты не хіліся, будзь сабой.
І хай жалезнага Гулага
Рука не вісне над табой.
Гісторыю сваю ў скрыжалі