Магіла льва [Янка Купала] (fb2) читать постранично, страница - 2

- Магіла льва 34 Кб скачать: (fb2) - (исправленную) читать: (полностью) - (постранично) - Янка Купала

[Настройки текста] [Cбросить фильтры]

хоць часінай, -

У лес па гэта не хадзіць.

Машэка гэтакі асілак,

Што рваў дзярэўе з каранём,

Ў руках яе стаў як апілак:

Яго забрала хараством.

VI

О, шмат прыгожанькіх дзяўчатаў

Старонцы нашай Бог прыдбаў!

Царэвіч ехаць мог бы ў сваты

К ёй не адной, каб толькі знаў.

Душы і сэрцайка такога

І той бязмернай дабраты

Шукаці хіба толькі ў Бога, -

Ў другіх людзей не знойдзеш ты.

На беларускую дзяўчыну,

Калі тут праўду ёй аддаць,

Ніхто йшчэ каменем не кінуў

І не паважыцца кідаць.

Наталька ў вёсцы між сваімі

Найпрыгажэйшаю была,

Грудзямі, шчочкамі, вачыма,

Як мак, між макамі цвіла.

Павеўна, як даспелы колас,

Ішла наперад у танок,

З грудзей гарачых звонкі голас

Змяняла ў песню - як званок.

Прыхільна хлопцы аглядалі

Яе павабны гібкі стан,

Дый толькі сціха уздыхалі...

Адзін Машэка быў тут пан.

VII

Той панства меў недаўгавечна,

Канаў пацехі час святы:

Па Днепру выпала канечна

На Украіну гнаць плыты;

Машэку йкраз чарга папала.

Спачатку слухаць не хацеў;

Быць можа, на яго бы стала,

Бо не на жарты сілу меў,

Але Наталька ўгаварыла:

«Едзь! штось заробіш к жаніцьбе».

Ну, як тут не паслухаць мілай!

І наш Машэка, у жальбе

Па ненаглядненькай дзяўчыне,

Паплыў з плытамі ў край чужы

Таей Дняпровай гладдзю сіняй

Ад роднай прадзедаў мяжы.

Зямля сябе у зелень скрыла,

Лес цёмны з ветрам гаманіў,

Зязюля век людзям лічыла,

А сонца цешылася з ніў.

Машэка плыў, марнеў з нягоды,

Аддыху рэдка меў калі,

І думаў, каб хаця ўжо воды

Яго Дняпровы не змаглі.

VIII

Ў дарозе шчасце паручыла,

Загнаў да Кіева плыты,

Дамоў вяртаўся з новай сілай

Пабачыць родныя куты,

Натальку любую сустрэці,

Аджыць агнём яе вачэй,

Бо гэткіх вочак на ўсім свеце

Ён не сустрэў ані ў аднэй.

Спяшыць няўпынна, крок за крокам,

Мінае поле і лясы.

Зямлі сваёй жаданым вокам

Шукае, як канюх расы.

Штось каля Ўзвіжання дабраўся

Дамоў з далёкай чужыны...

О, лепш бы першай не даждаўся,

Як нарадзіўся ён, вясны!

Бядак дачуўся ад суседаў,

Што ўжо Наталькі маладой

Не засталось даўно і следу, -

Як бы Дняпровай сплыў вадой.

Сплыла і ўся яго надзея

Дажыць у радасці жыццё.

Каханне ў сэрцы гэтак сеяў,

А жаць прыйшлося пракляццё.

IX

Непадалёк, дзе жыў Машэка,

Быў двор вялікі, а ў двары

Стаялі хорамы ад векаў

Над самым Днепрам, на гары.

Абведзен быў высокім мурам

Палац, як той астрог, кругом,

Сталетні ліпы ўкруг панура

Стагналі ночаю і днём.

Баярын тамка жыў багаты,

Яшчэ лятамі малады,

Да сваявольства быў заўзяты,

Па-свойму час губляў з нуды.

Усюды броіў самазбродам,

Тварыў закон свой і свой суд

Над абнядоленым народам,

Што збыць не меў сіл сваіх пут.

Паціху толькі ў вёсках людзі

Маркотну гутарку вялі

Аб крыўдах тых, што ім на грудзі

Праз пана каменем ляглі.

О, як адзін хто праз другога

Цярпіць, то йшчэ тут паўбяды,

Але не скрыці ад нікога

Нам крыўды цэлай грамады!

X

Праз вёску са сваёй дружынай

Баярын гэты ехаў раз,

І ля Натальчынай хаціны

Ён затрымаўся на папас.

Тут хараство яму дзявоча

Упала ў вочы, бо нідзе

Яго не бачылі йшчэ вочы

Штось прыгажэй у прастаце.

Як грозны быў, дык стаў ліслівы,

Пачаў к дзяўчыне падсядаць,

Пускаць туман і, як бы дзівы,

Ёй брэдні ўсякія складаць.

Што гаварылі, чым ёй кадзіў -

Не варта паўтараці тут,

Але з тых пор, як па загадзе,

Ён спадабаў вясковы кут.